مطالعۀ ژنتیکی دو گونۀ وحشی زعفران با استفاده از صفات مورفولوژی و نشانگر مولکولی RAPD

در این پژوهش، تنوع ژنتیکی 25 ژنوتیپ زعفران ایرانی از سه گونۀ زعفران (Crocus speciosus، Crocus cancellathus وCrocus sativus) با استفاده از 16 صفت مورفولوژی و نشانگر RAPD ارزیابی شد. در صفات تعداد برگ در بوته، طول گلبرگ، وزن گل، ارتفاع ساقۀ گل‏دهنده و طول کلاله، گونۀ زعفران زراعی (C. sativus) با گونۀ speciosus متفاوت بود، ولی با گونۀ cancellatus تفاوت معناداری نداشت. از نظر صفات تعداد پوشش بیرونی و وزن خشک کرم‏ها، گونۀ زعفران زراعی با گونۀ cancellatus متفاوت بود و با گونۀ speciosus شباهت داشت. 19 آغازگر تصادفی RAPD در انجام واکنش PCR بررسی شدند. در‌مجموع 276 باند در کل نمونه‏ها تکثیر یافتند که از بین آن‌ها 261 باند چندشکل بودند و ضریب کوفنتیکی 96/0r= به‏دست آمد. تجزیۀ خوشه‏ای براساس نوارهای چندشکل و با استفاده از ضریب تشابه جاکارد و به روش UPGMA انجام گرفت و نمونه‏ها در حد تشابه 36/0 به چهار گروه مجزا تقسیم شدند. همچنین در این روش مانند صفات مورفولوژیک C. speciosus از دو گونۀ دیگر جدا شد. زعفران زراعی در حد تشابه 28/0 به‌خوبی از دو گونۀ cancellatus و speciosus جدا شد.‌